نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 بخش تحقیقات اقتصادی، اجتماعی و ترویج کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران

2 بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران.

10.22077/jdcr.2023.6219.1021

چکیده

تداوم خشکسالی‏ها و کاهش منابع آبی باعث شده تا نهاده آب به عنوان مهم‏ترین نهاده موثر بر تعیین ترکیب و میزان سطح زیر کشت محصولات کشاورزی در الگوی کشت استان خراسان رضوی مطرح باشد. در واقع بهره ‏وری اقتصادی آب مصرفی هر محصول زراعی، نقش محوری و تعیین کننده در ترکیب الگوی کشت دارد. از این رو در این مطالعه وضعیت بهره‏وری اقتصادی آب مصرفی طی سال‏های گذشته مورد بررسی قرار گرفت. اطلاعات مورد نیاز جهت برآورد این شاخص برای محصولات اصلی زراعی، از سیستم هزینه تولید محصولات زراعی طی سال‏های 1385 تا 1399 و جهت برآورد شاخص بهره‏وری اقتصادی آب، از روش ارزش اصلی پسماند استفاده شد. به منظور محاسبه بهره‏وری فیزیکی و اقتصادی آب مصرفی کلیه محصولات زراعی و باغی نیز از آمار و اطلاعات 4 سال زراعی 96-1393 استفاده شد. نتایج مطالعه نشان داد که قیمت محصول به عنوان یک متغیر خارج از کنترل کشاورزان، نقش مهمی در تغییر شاخص بهره‏وری اقتصادی دارد و ایجاد ثبات در قیمت نسبی محصولات زراعی در گرو تشکیل زنجیره‏های ارزش همگام با اجرا و اصلاح الگوی کشتی می‏باشد که توسط وزارت جهاد کشاورزی ابلاغ گردیده است.

کلیدواژه‌ها