نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• لاله پرویز ¹
• بیتا کاظمی ¹
• میر اخمد هاتف ²

¹ دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

² اداره آبخیزداری آذربایجان شرقی

چکیده

در پیش‌بینی عملکرد محصول فناوری با هزینه کم و دقت بالا برای تسهیل در مدیریت کشاورزی مورد نیاز است. در این راستا عملکرد گندم در استان‌های آذربایجان شرقی و غربی با شاخص‌های اقلیمی (شاخص لانگ، دومارتن،کوپن 1،کوپن 2، کوپن 3، آنگستروم، سیلیانینوف، ایوانف، خشکی، شاخص باران موثر و شاخص پوشش گیاهی) مدلسازی شدند. در این نوع مدلسازی از ترکیب شاخص‌ها به صورت دو، سه و چهار شاخصه استفاده شد. در راستای تصمیم‌گیری در انتخاب شاخص اقلیمی مناسب در هر اقلیم در روند مدلسازی، براساس 5 آماره ارزیابی از تصمیم‌گیری چندمعیاره (TOPSIS) استفاده شد که روش آنتروپی شانون در تعیین میزان وزن شاخص‌ها به‌کار گرفته شد. میزان متوسط افزایش آماره تشابه (SIM) برای تمامی شاخص‌ها از استان آذربایجان شرقی به غربی برابر با 2/13 درصد است که نشان دهنده عملکرد بهتر شاخص‌های اقلیمی در استان آذربایجان غربی نسبت به شرقی است. استفاده از ترکیب شاخص‌ها به شرط استفاده از شاخصی با عملکرد بهتر در حالت تک شاخصه دقت بالایی دارد، به عنوان مثال میزان افزایش SIM از حالت تک شاخصه به چهار شاخصه در استان آذربایجان شرقی 94/20 است. نتایج حاصل از تصمیم‌‌گیری چندمعیاره نشان داد که شاخص‌هایی ‌با شاخص ایوانف در استان آذر‌بایجان غر‌بی و شاخص خشکی در استان آذر‌بایجان شرقی تاثیر ‌بالایی ‌بر عملکرد گندم دارند. تعیین شاخص اقلیمی موثر در هر منطقه در پیش‌بینی عملکرد محصول به‌عنوان ابزار قوی برای تصمیم‌گیری در مدیریت و اصلاح محصول می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

• عملکرد
• TOPSIS
• ایوانف
• خشکی

موضوعات

• تغییراقلیم