نوع مقاله : مقاله مروری
نویسندگان
1 گروه جغرافیای انسانی و برنامه ریزی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
2 دانشجوی دکتری برنامه ریزی آمایش سرزمین، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
چکیده
اگرچه پدیده جزیره گرمایی شهری بیش از یک قرن پیش ثبت شده است، اما تأثیر آن بر اقلیم و محیط شهری، به‌ویژه در طول تابستان، تنها در سه دهه گذشته مورد توجه جدی محققان قرار گرفته است. شهرها به دلیل فعالیت‌هایی مانند گرمایش و سرمایش ساختمان‌ها، حمل‌ونقل شهری، فعالیت‌های تجاری و صنعتی، نسبت به مناطق روستایی انرژی بیشتری مصرف می‌کنند. این سطح بالای مصرف انرژی، تحت تأثیر جزیره گرمایی شهری قرار دارد. هدف اصلی این پژوهش، بررسی راهبردهای کاهش اثرات جزیره گرمایی شهری است. در این راستا، پژوهش حاضر یک مطالعه مروری کتاب‌سنجی در نرم‌افزار VOSviewer از سال 2000 تا 2024 است تا شکاف‌های پژوهشی و پیشرفت‌های علمی در این زمینه را شناسایی کند. راهکارهای مختلفی برای کاهش اثرات این پدیده پیشنهاد شده است که شامل استفاده از پوشش گیاهی، بام‌های سبز و توسعه فضاهای سبز شهری، بهبود زیرساخت‌های شهری مانند روسازی‌های خنک و سیاست‌های مدیریت رواناب، توسعه سیاست‌ها و مقررات مرتبط با مصالح ساختمانی بازتابنده، و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین برای کاهش اثرات گرمایش جهانی می‌شود. بررسی‌های انجام‌شده نشان می‌دهد که موضوعات مربوط به جزایر گرمایی شهری را می‌توان در چهار خوشه اصلی طبقه‌بندی کرد. خوشه نخست به زیرساخت‌های سبز، مصالح بازتابنده، و تحلیل‌های اقلیمی و فضایی جزیره گرمایی شهری می‌پردازد. خوشه دوم بر فناوری‌های ساختمانی، بهینه‌سازی انرژی، و مدل‌سازی ریز اقلیم تمرکز دارد. خوشه سوم بر تحلیل‌های فضایی، داده‌های اقلیمی، و تأثیرات رشد شهری بر جزیره گرمایی شهری تأکید دارد. خوشه چهارم دربرگیرنده‌ی سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی شهری، و مدیریت جزیره گرمایی شهری است. این دسته‌بندی می‌تواند به برنامه‌ریزان شهری در توسعه راهبردهای مؤثر و پایدار برای کاهش اثرات جزیره گرمایی شهری کمک کند.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
)