نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محدثه السادات فخار ¹
• بیژن نظری ²

¹ دانشجوی دکتری، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)، قزوین، ایران

² دانشیار گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)، قزوین، ایران.

چکیده

این مطالعه به شناسایی و توصیف خشکسالی‌ با استفاده از شاخص‌های چندگانه مبتنی بر MODIS پرداخته بنابراین ویژگی‌های زمانی- مکانی شدت و فراوانی خشکسالی در کل کشور در بازه زمانی سال‌های 2001 تا 2021 با استفاده از شاخص بارش استاندارد شده به صورت یک ماهه SPI-1، سه ماهه SPI-3 و یکساله SPI-12، براساس مجموعه داده بارش CHIRPS با قدرت تفکیک مکانی 5 کیلومتر، شاخص وضعیت پوشش گیاهی (VCI)، شاخص وضعیت دما (TCI) و شاخص سلامت پوشش گیاهی (VHI) مورد بررسی قرار گرفت. پراکندگی بارندگی در نواحی جنوب شرقی و نواحی مرکزی کشور کمتر از 200 میلی‌متر در سال است. بررسی نسبت کلاس‌های خشکسالی بر اساس شاخص TCI نشان می‌دهد نسبت مساحت مناطقی که در سال 2020 و 2021 در کلاس خشکی شدید قرار دارند به ترتیب 7/36% و 2/43% بوده که حدود 7 درصد افزایش داشته است. مقایسه مساحت کلاس خشکسالی دو شاخص TCI و VCI نیز نشان می‌دهد که شاخص VCI در سال 2020 و 2021 به میزان 7/3% و 1/5% سطح مناطقی که در کلاس خشکسالی شدید قرار دارند را بیشتر برآورد کرده است. همچنین شاخص VHI نشان می‌دهد 6 استان ناحیه جنوبی کشور، بین بازه زمانی سال‌های 2009 تا 2021 خشکسالی طولانی مدت را تجربه کرده‌اند.

کلیدواژه‌ها

• پیامد خشک‌سالی
• داده ‌CHIRPS
• سنجش‌ازدور
• شاخص‌های خشک‌سالی

موضوعات

• خشکسالی