نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانش آموخته دکتری آب و هواشناسی، گروه جغرافیا، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.
2 استادیار گروه آموزشی آب وهواشناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه زنجان، شهر زنجان. ایران
چکیده
خشکسالی یکی از پدیده‌های حدی آب و هوایی است که در بیشتر نقاط جهان اتفاق می‌افتد ولی نمود آن در مناطق خشک و نیمه‌خشک بیشتر است و همچنین در یک بازه زمانی طولانی و به صورت متناوب جوامع بشری را از طریق اثرات منفی بر روی منابع آب و کشاورزی و به دنبال آن اقتصاد را دچار مشکل میسازد. یکی از روش‌های بررسی وضعیت خشکسالی کشور ایران استفاده از شاخص‌های خودواسنجی شدت خشکسالی پالمر می‌باشد که طی دوره زمانی 1979 تا 2018 ا و از داده‌های تفکیک مکانی o5/*o5/0 واحد تحقیقات آب و هوایی دانشگاه آنگلیای شرقی استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد شهرهای بجنورد، مانه و سملقان، گرگان، شاهرود، تهران، قزوین، اراک، همدان، کاشان، بندرلنگه، فسا، بندرعباس، و غرب خرم آباد دچار خشکسالی‌های شدید تا متوسط هستند؛ که این خشکسالی‌ها در فصل بهار با22/06 درصد و در تابستان با 20/12 درصد ایران را فرا گرفته است. به طور‌کلی نتایج حاکی از آن است که روند خشکسالی‌های شدید تا متوسط از عرض‌های جغرافیایی پایین تا 33/75 درجه عرض جغرافیایی رخ داده است.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
Barichivich, J., Osborn. TJ., Harris, I., Van der Schrier, G., & Jones, PD. (2020). Drought [in “ate of the Climate in 2019”]. Bulletin of the American Meteorological Society 101, S1-S429. doi:10.1175/2020 BAMS ate of the Climate.1.
Darend, Mohammad. (2013). Monitoring Iran’s drought using Palmer’s drought severity index and its relationship with atmospheric-oceanic diance patterns, Geographical Research Quarterly, Chehram issue, winter season, serial number 115. [In Persian].
Hosseini Seddiq, S.M. (1400). Hadley Cell Dynamics Climatologhy, Sokhon Goar Publications. [In Persian].
Hosseini, A., Ghavidel, Y., Khorshiddou, A. M. & Farajzadeh, M. (2020). Spatio-temporal Analysis of Dry and Wet Periods in Iran by Using Global Precipitation Climatology Center - Drought Index (GPCC –DI), Theoretical and Applied Climatology, 143, 1035-1045. https://doi.org/10.1007/s00704-020-03463-2
Kheyri, R., Mojarrad, F., Masompour, J., & Farhadi, B. (2020). evaluation of drought changes in Iran using SPEI and sc-PDSI indices, Planning and Space Planning, 25(1), 143-174. DOR: 20.1001 .1.16059689.1400.25.1.6.1
Masoudian, A. (2011). Climate of Iran, Sharia Tos Publications. [In Persian].
Mika, J., Horva,´th Sz., Makra, L., & Dunkel, Z. (2005). The Palmer Drought Severity Index (PDSI) as an indicator of soil moiure. Physics and Chemiry of the Earth. 30. 223–230. https://doi.org/10.1016/j.pce.2004.08.036
Mitchell, TD., & Jones, PD. (2005). An improved method of conructing database of monthly climate observations and associated high-resolution grids. International Journal of Climatology, 25, 693-712, doi:10.1002/joc.1181. https://doi.org/10.1002/joc.1181
Palmer, W.C. (1965). Meteorological drought. U.S. Department of Commerce, Weather Bureau Research, 45, 58.
Palmer, W.C. (1968). Keeping Track of Crop Moisture Conditions, Nationwide: The New Crop Moiure Index, Weatherwise, 21(4), 156–161.
Paulo, A. A., Rosa1, R. D. & Pereira, L. S. (2012). Climate Trends and behavior of Drought Indices Based on Precipitation and Evapotranspiration in Portugal. Nat. Hazards Earth System. Sci., 12, 1481–1491. https://doi.org/10.5194/nhess-12-1481-2012
Van der Schrier, G., Barichivich, J., Briffa, KR., & Jones, Ph. (2013). A scPDSI-based global data set of dry and wet spells for 1901-2009. J. Geophys. Res. Atmos. 118, 4025-4048 , DOI:10.1002/jgrd.50355.
Van der Schrier, G., Barichivich, J., Harris, I., Jones, PD., & Osborn, TJ. (2015). Monitoring global drought using the self-calibrating Palmer Drought Severity Index [in “ate of the Climate in 2014”]. Bulletin of the American Meteorological Society, 96, S30-S31. https://doi.org/10.1002/jgrd.50355
van der Schrier, G., Briffa, KR., Jones, PD., & Osborn, TJ. (2006a). Summer moiure variability across Europe. Journal of Climate, 19, 2818-2834, DOI:10.1175/JCLI3734.1.
Van der Schrier, G., Briffa, KR., Osborn, TJ., & Cook, ER. (2006b). Summer moiure availability across North America. Journal of Geophysical Research, 111, D11102, DOI:10.1029/2005JD006745.
Van der Schrier, G., Efthymiadis, D., Briffa, KR., & Jones, PD. (2007). European Alpine moiure variability for 1800-2003. International Journal of Climatology, 27, 415-427 DOI:10.1002/joc.1411.
Vasiliades, L., & Loukas, A. (2009). Hydrological response to meteorological drought using the Palmer drought indices in Thessaly, Greece. Desalination. 237, 3–21.
Wang, K. Y., Li, Q. F., Yang, Y., Zeng, M., Li, P. C., & Zhang, J. X. (2015). Analysis of Spatio-Temporal Evolution of Droughts in Luanhe River Basin Using Different Drought Indices. Water Science and Engineering, 8(4), 282-290. https://doi.org/10.1016/j.wse.2015.11.004
Weber, L., & Nkemdirim, L .(1998). Palmer’s droughtindices revisited. Geogr. Ann., 80 A (2). 153–172.
Wells, N., Goddard, S., & Hayes, MJ. (2004). A self-calibrating Palmer Drought Severity Index. Journal of Climate, 17, 2335-2351.
)