نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• امین ابراهیمی ¹
• امیر سلطانی محمدی ²
• عبدالرحیم هوشمند ³
• عبد علی ناصری ⁴

¹ دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده مهندسی آب و محیط زیست، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.

² دانشیار، دانشکده مهندسی آب و محیط زیست، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.

³ دانشیار، دانشکده مهندسی آب و محیط زیست، دانشگاه شهید چمران اهواز، ایران

⁴ استاد، دانشکده مهندسی آب و محیط زیست، دانشگاه شهید چمران اهواز، ایران

چکیده

پدیدۀ تغییر اقلیم، شدّت و استمرار دوره‌های خشکسالی، فراوانی رخ‌ داد آن را در دهه‌های آینده تحت تأثیر قرار می‌دهد. ایران یکی از کشورهایی است که بیشترین خسارت‌ را از خشکسالی متحمل شده است. نفوذپذیری خاک که اهمیت زیادی در طراحی و مدیریت آبیاری جویچه‌ای دارد نسبت به زمان تغییر می‌کند. این مسئله بر راندمان آبیاری جویچه‌ی تأثیر زیادی خواهد گذاشت. هدف از انجام این تحقیق، بررسی تغییرات زمانی پارامترهای معادله نفوذ کوستیاکوف - لوییس در آبیاری جویچه ای گیاه نیشکر می‌باشد. لذا مقادیر دبی ورودی، دبی خروجی و زمان پیشروی طی 4 نوبت آبیاری در یک‌فصل زراعی در 6 تکرار اندازه‌گیری شد. پارامترهای نفوذ با استفاده از داده‌های زمان پیشروی و هیدروگراف دبی ورودی و خروجی در تکرارهای مختلف به روش معادلة بیلان حجم برآورد شد. نتایج نشان داد که تغییرات زمانی معنی‌داری بین مقادیر متوسط و مقادیر ضرایب معادله نفوذ کوستیاکف-لوئیس در هر نوبت آبیاری در طول فصل زراعی وجود دارد و بیشترین تغییر مربوط به آبیاری اول بود، دامنه‌ی تغییرات پارامتر a در محدوده‌ی 0/59-0/009 و حداکثر این مقدار مربوط آبیاری اول (آبان ماه) و حداقل این مقدار برای آبیاری سوم (اردیبهشت‌ماه) بود، دامنة تغییرات در پارامتر k در محدوده‌ی 0/90-0/25 مشاهده شد که بیش‌ترین آن در آبیاری دوم (اسفندماه) و کمترین آن در آبیاری سوم (اردیبهشت‌ماه)مشاهده شد. مقادیر متوسط پارامتر سرعت نفوذ نهایی برابر^5- 10×m^3/m/min   7/333 با ضریب تغییرات 16 درصد بود. نتایج نشان داد که روند تغییرات زمانی پارامترهای نفوذ ثابت نبوده و نیاز به تحقیقات بیش‌تر در این زمینه می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

• نفوذ
• آبیاری جویچه‌ای
• بیلان حجم
• نیشکر