نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• عبدالحمید بهروزی ¹
• سید محمد جعفر ناظم السادات ²
• محمدرضا پیشوایی ³

¹ دانشجوی دکتری هواشناسی کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

² استاد گروه مهندسی آب، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

³ استادیار گروه مهندسی آب، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

چکیده

از آنجا که در ارزیابی های پیشین، روند دوره آماری بارش ایران بیشتر دارای دامنه 40 تا 50 سال نوسان بوده است، هدف از این مقاله ساخت سری زمانی دراز مدت شیراز و سپس ارزیابی روند بارش شیراز در بازه درازمدت 98 ساله است.آمار سه ایستگاه هواشناسی قدیمی شیراز به ترتیب ایستگاه‏های کنسولگری انگلیس، خیابان مشیر کهنه و ارتش سوم از منابع کهن و سازمان آب و سینوپتیک شیراز به عنوان منابع نوین گردآوری شدند. بازه زمانی این دو دوره به ترتیب 1345-1302 و 1400-1346 می‏باشد. تصادفی بودن و همگنی داده‏ها با کاربرد آزمون ران تست بررسی گردید. برای سنجش پیوستگی میانگین‏های دو دوره آماری نیز به ترتیب دو روش پارامتری و ناپارامتری تی- استیودنت و من- ویتنی بهره‏گیری شد. بررسی‏ها نشان داد که داده‏های شرکت آب منطقه‏ای را می‏توان دنباله دیدبانی‏های انجام شده بارش در ایستگاه‏های کنسولگری انگلستان و خیابان مشیر کهنه و ارتش سوم دانست، و سری زمانی 98 ساله به عنوان طولانی‏ترین دوره آماری را ساخت. با کاربرد آزمون ناپارامتری من-کندال و شیب خط سن چگونگی روند در سری زمانی بررسی گردید. یافته ها نشانگر آن بود که داده های بارش سالانه و آنومالی بارش دارای روند معنی‏دار نیستند. بارش فصل بهار و تابستان دارای روندی بالاسو و در فصل زمستان و فصل پاییز روندی دیده نشد. بنابراین از دیدگاه منابع آب و بیلان آبی، کاهشی در مقدار بارش دیده نمی‏شود و علت کمبود آب را باید در مصارف کشاورزی و شهرنشینی و پایش الگوی مصرف جستجو کرد.

کلیدواژه‌ها

• من کندال
• ایستگاه شیراز
• دوره آماری